Tarım ve Orman Bakanlığımızca hayata geçirilen “Ata Tohumları, Bu Topraklarda ki Geçmişimiz ve Geleceğimizdir Projesi” kapsamında ilimizde 13 bin yıllık tarihi geçmişe sahip Kavılca buğdayının yeniden ekimi yapılarak üretime kazandırılması dolayısıyla proje tanıtım programı düzenlendi.

Çıldır ilçesi Aşıkşenlik Mahallesinde düzenlenen programa Valimiz Hüseyin Öner, Tarım ve Orman Bakan Yardımcımız Ayşe Ayşin Işıkgece, Bitkisel Üretim Genel Müdürü Mehmet Hasdemir, Tarım ve Orman Bakanlığı yetkilileri, Ardahan protokol üyeleri, kurum müdürleri, kavılca buğdayına alım garantisi sunan UNU firmasının yetkilileri ve kavılca buğdayı üreticileri katıldı.

Tarım ve Orman Bakan Yardımcımız Ayşe Ayşin Işıkgece, programda yaptığı konuşmada, mevcut projelerle bölgelerin kıymetlendiğini, söz konusu ürün zenginliğinin üretici için de çok kıymetli olduğunu belirterek, "Bu ürünlerin pazara giden yolda hak ettiği değeri bulaması çok önemli. Ürünün katma değeri daha fazla olması ve çiftçilerimizin yaptıkları emeklerin karşılığını alması için farklı mesafeler almamız gerekir. İşimizi daha yukarıya çekmemiz gerektiğini hep gördüm. Bu bölgede birçok zenginliğin yanında Kavılca buğdayımız da gelecek kuşaklara aktarılması ve pazarda değerini mutlaka daha farklı bulması gereken bir ürün. Bu buğday türünü genç kuşaklara aktarmanın gayretindeyiz. Burada çıkan buğdayın ekmeği, Türkiye'deki her sofranın misafiri olacak. Tam da yapmak istediğimiz bu işte. Bu misafirlik buradaki emeğin değer bulması açısından çok kıymetli. Bu projenin bir kere içinde bir ata tohumu başlığı var, bu çok önemli. Bu birçok zenginliği içeren bir projedir. Pandemi nedeniyle bu tür projelerin kıymetini bir kez daha anladık. Bu tür projelerle bio çeşitliliğimiz koruyalım” dedi.

Valimiz Hüseyin Öner ise yaptığı konuşmada, “Ata Tohumları, Bu Topraklardaki Geçmişimiz ve Geleceğimizdir” projesi ile yerel tohumları çiftçilerimizle buluşturmanın son derece önemli olduğunu ifade ederek şunları söyledi:

“Hepimizin bildiği gibi Ardahan ilinin en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. İlimiz hayvancılığı büyük oranda büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine dayalı olarak yapılmaktadır. İlimizin büyükbaş hayvan varlığı 2017 yılında 300.000 civarlarında iken bu sayı 2020 yılında 360.000 seviyelerine ulaşmış ve artmaya devam etmektedir. Türkiye büyükbaş hayvan verileri değerlendirildiğinde Ardahan kişi başına düşen hayvan sayısı ile Türkiye birincisidir. 2023 yılı bakanlık stratejik planında Ardahan’ın büyükbaş hayvan sayısının 450.000 büyükbaş hayvana çıkarılması hedeflenmektedir ve güncel verilere bakıldığında 2023 hedeflerine ulaşılacağı değerlendirilmektedir. 2019 yılında ilimizde buzağı ölüm oranları % 16 seviyesinde iken Valiliğimizin ve İl Özel İdaremizin bütçe destekleri ile yapılan aşılama çalışmaları ile bu oran % 6 seviyelerine indirilmiş ve yıllık 11 bin civarında buzağı il ve ülke ekonomisine kazandırılmıştır. Hayvan hastalıklarında da geçmiş yıllara göre önemli düşüşler kaydedilmiştir. Bu kapsamda yapılan çalışmalar neticesinde yıllık yaklaşık 110 bin buzağı varlığına erişilmiştir. İlimizde ayrıca Zavot ırkı sığır, Hemşin koyunu, Gürcü keçisi koruma altına alınmış önemli ırklardır. Süt üretimimize baktığımızda yıllık 163.000 ton süt üretilmekte ve üretilen sütlerimizden 3500 ton kaşar peyniri elde edilmektedir. Kaşar üretimi Ardahan ilinin en önemli ekonomik değerlerinden biri olarak şehrimizin ticari hayatında ön plana çıkmaktadır.

Değerli davetliler, dünyanın 4 Ana Arı ırkı içinde olan ve ülkemizde tek gen merkezinin ilimizde olduğu Kafkas arısının korunması önem arz etmektedir. Yerli Hayvan Irk ve Hatlarının Tescili Hakkındaki 2004/39 sayılı tebliğ ile Ardahan ve Artvin illeri genetik materyali olan Kafkas arı ırkının gen merkezi olarak ilan edilmiştir.  Ardahan olarak ilimizde 33.000 kovan arı kolonisi ve yaklaşık 40.000 kovan da Artvin ilinden yaz döneminde gelen gezginci arıcılarla birlikte toplam 73.000 arı kolonisi mevcuttur. İlimiz binlerce çeşit farklı bitkiye sahip floramızla ülke arıcılığına yılda 750 ton bal üretimi ile üretime katkı sağlamaktadır. Şehrimizin bir başka önemli değeri kaz yetiştiriciliğidir. 2020 yılında 1000 başlık damızlık kaz çiftliği projesi SERKA ve İl Özel İdaresi ortak bütçesi ile ihale edilmiş ve inşaat çalışmaları başlamıştır. Kaz çiftliği projesi ile bölgenin damızlık kaz ihtiyacının karşılanması hedeflenmektedir.  2020 yılı sonlarında ilimizde Kaz Gen Merkezi Müdürlüğü kurulması için Tarım ve Orman Bakanlığımıza müracaat edilmiştir. 2020 yılında çiftçilerimize hayvancılık alanında 14 farklı destekleme türünde toplam olarak 54.996.000 TL, yem bitkisi ve mazot-gübre desteklemesi kapsamında 32.600.000 TL ödeme gerçekleştirilmiştir. İlimizdeki hayvan varlığımızın kaba yem ihtiyacı köylere ait otlak ve çayırlardan sağlanmaktadır. Tarım İl Müdürlüğümüz ve İl Özel İdaremiz olarak projeli çalışmalarla yıldan yıla yayla ve meralarımızın kapasitesini geliştirme ve iyileştirmenin gayretindeyiz. Yayla yolları bakımları, sıvat dağıtımları, çoban evi dağıtımları, yaylalara enerji hizmetini ulaştırma vb. çalışmalarımız bu alanda ki örnek çalışmalarımızdır.

Sayın Bakanım, Değerli Davetliler, ilimizin ön plana çıkan hayvansal üretim potansiyeli ve değerleri ile birlikte bitkisel üretim alanında da yenilikler oluşturma ve çiftçilerimizi yönlendirme gayretindeyiz. Son zamanlarda dünyada ve ülkemizde besin değeri yüksek yerel çeşitlere duyulan ilginin daha fazla artması, toprağın, suyun ve erişilebilir temiz gıdanın ne kadar önemli olduğunu göstermiştir.  Ata tohum Kavılca buğdayının anavatanı olan Ardahan Çıldır ve Kars Arpaçay İlçelerinde atalık kavılcaların yeniden toprakla buluşturularak kavılca üretimi açısından havza özelliği oluşturan iki serhat şehrimizde, Ata Tohumu Kavılcanın koruma altına alınması ve üretim alanlarının arttırılması amacıyla hayata geçirilen “Ata Tohumları, Bu Topraklardaki Geçmişimiz ve Geleceğimizdir” projesi ile yerel tohumları çiftçilerimizle buluşturmak son derece önemlidir. Proje kapsamında 2500 dekarlık alanda 720 ton ilave Kavılca üretilmesi planlanmaktadır. Üretilecek olan kavılcalarımız için UNO firması tarafından alım garantisi verilmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından desteklenen bu projenin ilimiz ve bölgemiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.”

Konuşmaların ardından kavılca buğdayına alım garantisi veren UNO firması yetkilileriyle Dijital Tarım Pazarı protokolü imzalandı.

Yöresel aşık söyleşileri ve halk oyunları gösterilerinin ardından kavılca buğdayı ekili tarlalara bakıldı ve tarlaların başında bereket duası yapıldı.

Burada ki programın ardından Bakan Yardımcımız Ayşe Ayşin Işıkgece Valiliğimizi ziyaret etti. Şeref defterini imzalayan Işıkgece, Valimiz Hüseyin Öner ile makamda bir süre sohbet ederek, ikili arasında Ardahan’ın tarım ve hayvancılık alanında ki potansiyelinin yanı sıra projeler hakkında değerlendirmelerde bulunuldu.